Posts
Tau ana te mauri ki te ao Pāpaoho ōtira ki a tātou e huihui mai nei ki runga tonu nei i runga i tēnei ao tuhituhi hihiko arā ko te blogging nei rā te mihi ki a tātou tonu e whakaako ana, tonu ana ki ngā reanga hakatipuranga e heke mai ana mo te āpōpō.
Kua huri te ao i te wā i kuraina te kaituhi ki te ako i roto i te akomanga. Kua mate te papa pango/kākariki me ana tioka, kua haere i ngā hopskotch. Kua tae mai aianei ki ngā akomanga ki ngā kura, kei rerekē rawa atu. Kei rerekē i ngā akomanga onaianei atu i te kete mātauranga noki i ēnei rangi. Ko te pakaritanga ki roto he mea nui rawa i te tere noki te nekehanga ki roto i ngā kura ka rua ki ngā kainga o te motu. Me tutuki e ngā whānau māori i ngā nekehanga mātauranga kia kimihia i te huanga kei tua. Ko te kei tua he hakaaro ko tātou ki roto i tēnei wā ako o te wā 21st century. Koia rā ka whakahihiko i te pīnati e patopato ana ki mua i te marea. Ko te pēhitanga o ngā mātauranga katoa kahore he kore he mea nui rawa te peehitanga ki runga i te puna mātauranga o mua. I te ao turoa tae noa ki tēnei wā akoranga o te rorohiko me ōna tamariki katoa, kua tipu mai te kete Aronui, nā wai te kī mehemea ko te kete o Tuatea raini.
Heoi nano he hakaaro mo te āpōpō, hakoa nō tēhea kete mātauranga, he mātauranga kei te haere neha. Ko te ara o te koki hakamua te mea nui, ko te kī muri he wā kua pahure, hakoa te mātauranga ko te matapito ki te tipu mai i ngā kete e 3 kia puawai i te mātauranga ka evolve ki wāhi kē atu. Ko te horanga o te kōrero i tēnei wā ki te hakariterite i ngā tamariki mokopuna ki te tū rangatira mo āpōpō. Ko te ara o te ako he akoranga mo te oranga roa, ehara noa mo te wā kura anahe. Ko ngā kokītanga whakamua mo te āpōpō mo ake ake ake tonu ana.
Ka whakaako ana e ngā kaiako i ngā tamariki mokopuna mo tēnei wā 21st Centry, ko wai ka mōhio mehemea ka puta mai he ao 42nd Century, engari kei te neke te horopaki o te whakaako, kei te tipu i ngā pepe ma runga i te waea pūkoro, mai i te wā whanautanga mai, ko te waea, te ipapa me te pouaka whakaata he rauemi ki mua i te aroaro o te tamaiti, i te wā ata hāpara tae noa atu ki te pō. He wā hihiko, he wā hou ki te whakaneke i te hakaaro o te tamaiti, ki te whaowhia i te hakaaro o te tamaiti, ki te whakakīgnia i te tamati me tōna tuakiri ki te pūkenga ā ki te whiwhi i ngā tohu tiwhikete o te pūnaha pākeha. NCEA 1, 2 me te 3 ngā tīwhikete me kī rā te tihi o manono mo te tamaiti e kuraina i ēnei rangi ki Aotearoa nei. Ko te matu o te kete mātauranga inaiānei i te mea rerekē kei ngā akomanga ki te whakanui rawa i ngā momo hakaaro, ki ngā momo reo, ki te waiora ki te waihanga i ngā mea katoa, ko te ao tā rātou tio.
Ko te tino ngako o te kōrero i ngā wā katoa ko te aheinga ki te tū rangatira hei te mutunga o te rā, ki te whakawhiti i aua momo kōrero, i aua momo mātauranga ki te tamaiti ki tihei i ngā wāhi katoa ki te ako. Ko te wā ki te tipako i ngā wā angitu ki te tū rangatira ki te pakari haere i roto i tēnei ao hurihuri. Ki te whakatō te kakano o mua rano ki te tamaiti, engari ko te aheinga ki te tū pakari ki te kite atu kei tua ki te hopungia e te tamaiti i ngā huanga o te āpōpō. Ko te aheinga ki te kōrero, ki te hakamōhio ki te tamaiti, mo te tamaiti noki ki te hakaaro mo te pakaritanga mo te akoranga ki te whakamatatau i ēnei momo akoranga hou i ngā nekehanga o te papa pango/kākariki me te tīoka me te rahinga o ngā momo matihiko ā tuhi hihiko e tākoto ana ki mua te aroaro o te katoa ia te rā.
I tōku ake ao ahau i ako kua tipu rahi ake nei i te ao mātauranga. Ka puta aiānei ki te tamaiti o
tēnei wā i ngā momo tautono hou, i ngā tūkanga hou ki mua te aroaro ki te whakapakari ki te
tipu e ngā ākonga. He nekehanga ōnaianei ki te auahatanga ki te neke i ngā momo akoranga i
ngā rā nō mua ki akoranga o te tamaiti kia hono noa ki te tamaiti me tōna ake momo āhuatanga
ako. Ko te mōhio te kaiako ki tōna momo huarahi ako papai ana ki a ia. Ko te pene me te karakara
he momo rauemi tonu mo te tamaiti hei hakawātea i tōna pūkenga mahi toi, tēra taha o te roro ka hakawātea i a koe i roto i te ao ako. Ki te whakapapa pounamutia te moana o te akoranga
i tōna ao prakatihi ki te ako.
Ko tētahi o ngā matihiko ko te SAMR, ko tēnā he momo anga kia tukuna atu i te momo akoranga
ki runga i te rorohiko o tētahi momo rorohiko arā te ipapa tērā. Ko te īpapa he mama noa mo te
pūpuri mo te tamati nohihohi, he rorohiko he pai mo te wharekura. "SAMR" me kī rā te substitution, augmentation, modification me te redefinition he matihiko kia hakamahi i te hangarau ki te whakakīngia te akoranga i ngā kura kaupapa i ngā whare kura ki te hunuku ake ki ngā Whare Wānanga. I wēnei na momo e 4 he piriti he huarahi ki te whakawhiti inaianei. He akiakinga, he hakarata me piki te auahatanga o te akoranga o wēnei rangi.
I tipu mai i tēnei huarahi ma runga i te hakaaro ko te whakakotahi i ngā akoranga maha ki te ākonga kia kotahi ai i te hakaaro, te pikitia ki te pīnati o te ākonga, i ngā kōrero katoa. Kotahi te pikitia, nui te kōrero. Ko te nuinga o te wā ko te ara poutama te hakaaro ako, te hakaaro ka timata te akoranga ki te papa, ka piki, ka piki ka ora, kua tūtuki i te whainga. Hei tauira pea ka mahi i tētahi tutohu o mua, te hanga hangi, ka rua ka hakaaro ka pēhea te hakareka, ka hakanekeneke kia pai ake te wā me te rongo o te kai?
Ki roto i tēnei huarahi i ngā taputapu ako, i ngā pūkenga ako, nā ka timata i te papa ko te enhancement tēnā. Ka mutu ka hanga i te momo kai hou, ki te hanga i tētahi ture hou pērā i te hangi cooker raini hei hakamahi atu i te kohao ki te papa koia rā ko te transformation, kia tipu kia ora.
Ānei, ka mōhio te tamaiti ki te tangohia whakaahua ma runga i te īpapa, ka rua ka tukuna ki tētahi tautono ka hakarongo te tamaiti ki te īpapa e panuitia ki a ia anō. Ko tētahi ko te tautono "Seesaw" he tautono ki te ako ki te kainga. Heoi ki tangohia whakaahua he tino pūkenga aianei ki te tamaiti ki te ako i te matihiko.
I te SAMR he reo, he me tūkanga kia rite i ngā kaiako ki te hakamahi i te reo ōrite, kia hangai ana ki ngā kaupapa o te wāhanga he reo kotahi ki waenga te hāpori ako. Kia kitea i te huanga o te ako. He momo inehanga nunui ka kite i te ākonga i tōna akoranga. Kei reira he tipuranga nunui, ko tērā i ngā māramatanga, ehara i te rote learn kē engari ko te mana motuhaketanga ki te whakairohia tā rātou ake huarahi. Heoi anō, mo ngā kaiako he momo anga mo te kaiako ki te whakawhanaunga atu ki kaupapa kē atu, ki ōu hoa mahi ki te whakawhenumī i ngā kaupapa ki runga i te kotahi kaupapa. Ko te hakaaro ki te hakakotahi ai i ngā nekehanga kia hīhiri haere te hiahia ki te ako. He matapito hou tēnei akoranga. Ko te akoranga hou, te nekehanga hou ki te matapito o āpōpō te whiriwhiringa kua puta mai ki te whiti mai ka paoa ki te akomanga.
